Op reis door het hart van Portugal zul je niet lang in de auto blijven. Telkens dient zich weer een plek aan die je dwingt om uit te stappen. Van Lissabon naar Porto in zeven afwisselende etappes (met uiteraard onze aanraders om zeker te gaan zien).

AANKOMST IN LISSABON

Toen en nu

Bij het Miradouro de Santa Luzia weten drie jonge zangers het hart van passanten te raken. Hun fado-muziek klinkt weemoedig over de stad. Maar ook al is Lissabon de stad van de fado, ze hangt zeker niet melancholiek aan het verleden. We slenteren door Alfama en zien dat deze oude volkswijk volledig wordt opgeknapt. In de smalle straatjes verschijnen leuke winkeltjes en restaurants. Overigens is een rit door de wijk met de nostalgische tram 28 ook een niet te missen ervaring. En het scheelt je heuvels op- en aflopen.

Beroemde lift, beroemd café

Daarvoor namen we eerder ook al de Elevador de Santa Justa, de neogotische lift uit 1900 die ons 32 meter hoger bracht naar de Bairro Alto. De lift doet denken aan de ijzeren toren van Gustave Eiffel. Niet verwonderlijk, want hij is ontworpen door zijn leerling Raoul Mesnier du Ponsard. Boven drinken we koffie bij het beroemde café A Brasileira uit 1905. Het interieur is er nog zoals toen. Dit soort ‘oudjes’ zijn markante tegenhangers met de hippe designer winkels elders in de stad. Toen en nu gaan hier goed samen.

ETAPPE 1: NAAR ERICEIRA

Vissersdorp en surfplek

In de kustplaats Ericeira wappert de was nog steeds aan de lijnen, is het haventje een gezellige rommel vol bootjes en is het oorspronkelijke karakter van het vissersdorp nog steeds goed voelbaar. Daarnaast groeide de kustplaats uit tot een zeer populaire hotspot voor surfers. Naast surflessen nemen, kun je er ook stand-up-paddle-boarden en mooie wandelingen maken langs de indrukwekkende kustlijn. Ook zijn er diverse yogastudio’s. Aan het einde van de dag is het er heerlijk slenteren en muziek luisteren aan de soort van boulevard, hoog boven op de rotsen.

ETAPPE 2: NAAR ÓBIDOS

Niet morgen, maar nu

‘Ooit ga ik met je trouwen’, dacht de tienjarige Alfonso V, de toekomstige koning van Portugal. ‘Maar waarom niet nu?’ Dus trouwde hij als tienjarig jochie in 1444 met zijn nicht Isabella van Spanje. En die was slechts acht jaar. Het gebeurde in de kleine Mariakerk aan het centrale plein in het nog steeds volledig ommuurde Óbidos. De kerk toont naast veel glittergoud ook muren met blauwe azulejos, de beroemde Portugese tegeltableaus. Vanaf de middeleeuwse muren heb je een fraai uitzicht op het stadje met z’n witgekalkte huizen met blauwe en gele randen. We slenteren er door de kiezelstraatjes, drinken koffie met een enorm stuk cake en proeven Ginja de Óbidos, de typische Portugese kersenlikeur uit deze streek, vaak geserveerd in een kopje van chocolade.

ETAPPE 3: NAAR BATALHA

Klooster vol vorsten

Je gaat naar Batalha om het klooster in te gaan. En niet zomaar eentje. Het complex, met diverse kloostergangen, een megabasiliek, een mausoleum en niet afgebouwde kapellen, staat op de Werelderfgoedlijst van Unesco. Dat zegt al heel wat. Het bouwwerk ontstond in 1386. Nou ja, het zal wel iets langer dan één jaartje hebben geduurd. Het bijzondere is dat er diverse Portugese vorsten uit die tijd liggen begraven. Althans in de tombes met daarop hun beeltenissen. “Hier ligt koning John I, met naast hem Philippa van Lancaster, zijn Engelse koningin. Verderop ligt hun zoon Henry the Navigator”, zegt de suppoost. Aha, we knikken. Geen verkeerd gezelschap om in het klooster te treden.

ETAPPE 4: NAAR FATIMA

Ik zie, ik zie…

De herdertjes lagen… Tja, lagen ze bij nachte, lagen ze zich te vervelen? Wie zal het zeggen? Feit is dat toen Lucia, Francisco en Jacinta in hun dorp Aljustrel terugkwamen ze helemaal buiten zinnen waren. “Ik zie, ik zie wat jij niet ziet…” Eigenlijk: ik zag, ik zag…. En iedereen in het dorp maar raden. “Nee, nee en nog eens nee. We hebben Maria gezien en zij gaf ons aan een kapel voor haar te bouwen in het dorp hiernaast: Fátima.” “Ja, duhhh.” Iedereen in het dorp dacht: dat drietal heeft een klap van de molen gehad. Ze kunnen niet lezen, niet schrijven, zijn simpele herdertjes die enkel op de schapen passen, en nu dit? Maar ja, ruim honderd jaar later staat die kapel er dan toch. Wat heet, een heel heiligdom waar heel de wereld op afkomt.

Zalig verklaard

Een kwart eeuw geleden kwam de paus hier voor de derde keer en kondigde de zaligverklaring aan van Jacinta en Francisco. Lucia werd kortgeleden eerbiedwaardig verklaard, een belangrijke stap op weg naar haar heiligverklaring. De eerste verschijning van Maria was op 13 mei 1917, gevolgd door andere verschijningen op de dertiende dag van de daaropvolgende maanden tot oktober. Daarom komen op de 13e heel veel pelgrims naar dit oord. Goed om rekening mee te houden.

ETAPPE 5: NAAR COSTA NOVA EN AVEIRO

Palheiros en Moliceiros

We rijden verder naar het noorden, naar Aveiro. Maar om weer even in de strandsfeer te komen, doen we eerst Costa Nova aan. Daar schittert bijna alles in blauw en wit, rood en wit, geel en wit, groen en wit… De Palheiros, de houten huisjes met strepen in felle kleuren, werden eerder door vissers gebouwd om te schuilen en om er hun visgerei in op te bergen. De gekleurde banen hielpen hen om sneller hun huisje te vinden. Nu doen ze dienst als vrolijke vakantiewoning. Het strand Praia da Costa Nova ligt pal achter deze huisjes, aan een ruige zee, die vooral bij surfers in trek is. Aveiro ligt een kleine tien minuten rijden landinwaarts. Het centrum is compact met diverse art-nouveau panden. Verder zie je er heel wat boten (met een flinke vaart) rondvaren, de traditionele Moliceiros. Ooit waren het boten waarmee de vissers zeewier vervoerden. Nu vooral toeristen.

ETAPPE 6: NAAR COIMBRA

Simsalabim

Zweinstein, Hogwarts… Net als bij Harry Potter en zijn kornuiten wapperen bij alle studenten van de Coimbra-universiteit zwarte capes rond hun schouders. Die gelijkenis is niet toevallig. Schrijfster J.K. Rowling woonde vijf jaar in Portugal, onderwees hier Engels en gaf haar ogen de kost. “Mmmm, zo’n zwarte cape heeft wel iets magisch. Simsalabim, die past wel bij een tovenaarsopleiding.” En zo liet de schrijfster zich inspireren. Overigens dateren de zwarte capes uit de 18e eeuw, met als doel: geen onderscheid maken tussen alle studenten.

Gratis fado-muziek

De universiteit van Coimbra is een van de oudste ter wereld. Hij stamt uit 1290 en is deels gevestigd in het voormalig koninklijk paleis. Goed voor de Werelderfgoedlijst dus. We bezoeken er vandaag (na heel wat trappen en steegjes omhoog) de kapel en de voormalige troonzaal, nu gebruikt als aula voor plechtigheden en promoties. Ook de barokke bibliotheek hoort bij het prijskaartje. Ga tegen het einde van de middag naar grand-café Santa Cruz in de benedenstad. Die trakteert om 18.00 uur op gratis fado-muziek, overigens hier in Coimbra uitsluitend door mannen gezongen.

ETAPPE 7: NAAR PORTO

Schuifelbrug en wenteltrap

Tot slot Porto. Net als al die andere bezoekers schuifelen we angstvallig over de immens hoge brug Ponte D. Luís I over de Douro. Eenmaal weer vaste grond onder de voeten wandelen we opgewekter naar beneden, de oude wijk Ribeira in. Verderop treffen we boekhandel Da Livraria met een wenteltrap die model stond voor één van de Harry Potter-films. En dus… komt Tout le Monde op deze boekwinkel af. Inmiddels in zulke grote getale dat je vooraf een ticket moet reserveren. Wachttijd… nog een half uur.

Authentiek Portugal

Geen zin in een wachtrij? De naastgelegen winkels tonen ook soortgelijke pracht-art-nouveau-panden. En daar kun je in alle rust in rondstruinen. Verder slenterend naar beneden komen we een mengeling tegen van statige panden en armoe-troef-woninkjes. Smalle straten, kleurig geschilderde huizen, wapperend wasgoed, smeedijzeren balkons en blauwe azulejos. Authentiek Portugal in een notendop.

Al deze uitstapplekken kom je tegen tijdens onze rondreizen door het hart van Portugal. Vraag ons naar de mogelijkheden.